Leren van Tokio

Gelezen in ‘Station area development in Tokyo’ (2012) van Paul Chorus:

In 2012 promoveerde Paul Chorus aan de Universiteit van Amsterdam op een vergelijkende studie naar gebiedsontwikkeling rond stations in Tokio en in de Randstad. In Tokio, is zijn stelling, valt hiervan voor ons veel te leren. Meer dan vijftig procent van de reizen wordt in de Japanse metropool (35 miljoen inwoners!) met de trein gemaakt, en slechts 24 procent met de auto. In de Randstad (7,8 miljoen inwoners) is dat omgekeerd: slechts 17 procent gaat met de trein, het merendeel beweegt zich per auto. Chorus ziet in dit opvallende verschil een aanwijzing dat het ruimtelijke beleid en het verkeer- en vervoerbeleid in Nederland veel slechter op elkaar zijn afgestemd dan in Tokio. Ik kreeg van zijn proefschrift een exemplaar, maar kwam er niet aan toe het te lezen. Tegenwoordig werkt Chorus bij de provincie Noord-Holland. Die provincie publiceerde onlangs een vuistdik boek ‘Maak plaats!’ over de kansen voor gebiedsontwikkeling rond stations in Noord-Holland. Chorus is een van de afzenders. Nu moest ik zijn proefschrift toch maar lezen.

Chorus heeft zijn studie gericht op de stations van de Japanse spoorwegen en hoe de gebiedsontwikkeling rond die stations in zijn werk gaat. Daar kan Nederland inderdaad wat van leren. Maar daarmee is nog niet gezegd dat door deze Japanse lessen in de Randstad in praktijk te brengen de modal split (de vervoerwijze-keuze) ook hier gunstiger voor het openbaar vervoer zal uitvallen. Het opvallend intensieve gebruik van de trein in de Japanse metropool is vooral te danken aan het beleid gericht op het terugdringen van de auto. Chorus stipt het, heel kort, op bladzijde 74 aan. Slechts een fractie van het geplande regionale snelwegennet in Tokio is aangelegd; zo ontbreken er belangrijke ringwegen; bijgevolg moet alle autoverkeer zich door de nauwe straten van de metropool wurmen en staan automobilisten vrijwel de gehele dag in de file; ook ontbreek het aan voldoende parkeerplaatsen in de stad – op straat mag niet worden geparkeerd; parkeren is trouwens overal erg duur; op alle autosnelwegen in en rond Tokio moet tol worden betaald; de belastingheffing op autobezit is extreem; reiskostenvergoedingen voor forensen die met de auto reizen zijn veel lager dan voor treinreizigers. In de Randstad niets van dat al. Als daar niet wat aan gedaan wordt heeft die gebiedsontwikkeling rond NS-stations die nu ook de provincie Noord-Holland wil geen enkele zin, dunkt me.