Gelezen in ‘Dit verklaart alles’ (2013) van John Brockman (red.):
Wat een aardig boek! In ‘Dit verklaart alles’ zijn 156 bijdragen gebundeld van wetenschappers die een elegant wetenschappelijk inzichten in korte teksten delen. Initiatiefnemer is John Brockman, uitgever en redacteur van Edge.org. Edge is een club van Amerikaanse wetenschappers. Op de website worden speculatieve wetenschappelijke ideeën verkend en gepubliceerd. Jaarlijks verschijnt er een boek. Dit jaar werd wetenschappers gevraagd hun meest elegante, mooie of diepzinnige verklaringen in te zenden. Een selectie ervan is nu in boekvorm verschenen. Zelf heb ik er ook een geschreven (‘Hoe steden groeien’). Ze omvatten filosofie, wiskunde, economie, gedragswetenschap, geschiedenis en taalwetenschap, “met als gemeenschappelijk kenmerk dat men met een simpel en niet voor de hand liggend idee komt als verklaring voor een complexe serie verschijnselen.” De Nederlandse uitgever Maven Publishers bracht een vertaling uit.
Mijn favoriete verklaring in het boek? Ik denk die van PZ Myers, als bioloog verbonden aan University of Minnesota Morris. Zijn elegante verklaring ontleende hij aan John Tyler Bonner. Bonner bracht hem bij D’Arcy Wentworth Thompson, auteur van het klassieke ‘On Growth and Form.’ Daar vond hij zijn favoriete aforisme voor een wetenschappelijke kijk op het heelal: “Alles is zoals het is, omdat het zo geworden is.” Volgens Myers is het een subtiele manier om aan te geven hoe belangrijk voortgang en geschiedenis zijn voor het begrijpen waarom alles is zoals het is. “Je kunt wetenschappelijke concepten eenvoudigweg niet begrijpen op basis van een benadering waarbij je de onderdelen ontleedt in een statische momentopname van hun huidige toestand.” Anders gezegd, om te begrijpen hoe iets werkt, moet je eerst begrijpen hoe het zo geworden is. Dat is, dunkt mij, zeker ook relevant voor planologen. Planologen moeten historici raadplegen. Vandaag ga ik het zelf beproeven in een lezing over de Noord-Zuidlijn: een geschiedenis van liefst vijftig jaar. Nee, een mooi inzicht. Fraai, elegant en diepzinnig.
Geef een reactie