Geen Turkse decentralisatie, maar metropolitanisering

Istanbul telt volgens de statistieken bijna dertien miljoen inwoners, illegalen niet meegerekend. Dat is bijna het dubbele aantal van Londen. Afgelopen week was ik er, op uitnodiging van de Turken. De toestroom van migranten naar de stad aan de Bosporus lijkt niet te stuiten. Het zijn overwegend Turken en Koerden die er zich vestigen. Ze komen uit het oosten en noorden van het enorme land. Dat loopt snel leeg. De nationale bevolking – 77 miljoen in totaal – trekt zich dus samen langs de zuid- en westkust, aan de boorden van de Middellandse Zee. De huidige AKP-regering probeert de samenballing van de bevolking te stoppen. Ze voert een actieve decentralisatiepolitiek. Er komt steun voor het oosten en het noorden van het land. Tegelijk probeert het bestuur van Istanbul met behulp van planning het aantal inwoners te limiteren. Het lijkt tevergeefs en het is de vraag of het wel verstandig is. Immers, ruim een derde van het Turkse Nastionale Inkomen wordt in Istanbul verdiend. Nee, het is zelfs gevaarlijk, want in het recente masterplan voor Instanbul wordt geen meer rekening gehouden met verdere bevolkingsgroei. De planning is nu vooral restrictief. Terwijl te verwachten valt dat Istanbul alleen maar verder zal groeien, naar zeker twintig miljoen inwoners en misschien wel meer. De directeur stadsontwikkeling vertelde me dat er op dit moment voor prospectieve planning geen ruimte bestaat in Istanbul. Eerst wil men de problemen uit het verleden oplossen. De stadsontwikkeling is, kortom, op het verleden gericht.

 

Het goede nieuws is dat de AKP, aan de macht gekomen in 2003, de bakens heeft verzet en bezig is de planningsmachine van de metropool te vernieuwen. De IMP – de Istanbul Metropoliten Planlama – is een nieuwe gemeentelijke organisatie, opgericht in 2005, die op een open wijze met de bevolking en alle stakeholders het vizier op de toekomst wil richten. Nog beter nieuws is dat het vruchtbaarheidscijfer van de bevolking van Istanbul op dit moment is gedaald naar 1,9. Elders in Turkije ligt het cijfer nog ver boven de 3. Het samentrekken van de Turkse bevolking in Istanbul lijkt dus niet alleen economisch profijtelijk, maar is ook duurzaam. Sterker, het is het beste wat het land kan overkomen. Liever dus geen Turkse decentralisatiepolitiek, maar een offensieve, op verdere groei gerichte metropolitane politiek voor Groot-Istanbul. De huidige premier van Turkije, Erdogan, moet dat toch begrijpen. Hij was ooit burgemeester van Istanbul.