Open stad

Gelezen in The Endless City (2008) van Ricky Burdett en Dejan Sudjic (redactie):

De interessantste bijdrage aan het dikke boekwerk dat Burdett en Sudjic onlangs over de stad hebben afgescheiden, is afkomstig van Richard Sennett. Zijn artikel, getiteld ‘The Open City’, gaat over goede stedenbouw en goede stadsontwikkeling in deze tijd. Zijn stelling is dat de stedenbouw de gave om schone, veilige, efficiënte, dynamische, stimulerende en rechtvaardige steden te verbeelden heeft verloren. Het is, stelt hij, een modern probleem. Je ziet het verlies aan verbeelding in de tweede helft van de twintigste eeuw zich voltrekken, ondanks het groeiende arsenaal aan technologische tools. "We have more resources to use than ever before, but we simply do not use them creatively." Waar is het fout gegaan? Het probleem is volgens Sennett: zelfoverschatting. We willen totale controle. En al helemaal zijn we het gevoel voor tijd verloren. Wat we niet meer kunnen: "the city understood as process, its imagery changing through use, an urban imagination image formed by anticipation, welcoming surprise." De stad wordt steeds meer opgevat als een gesloten systeem, door zoning en regulering gedomineerd. "In a closed system, a little bit of everything happens all at once. A closed system is also meant to be an integrated system. (..) Things that don’t fit are diminished in value." Er is geen ruimte meer voor experiment. Alles moet onder controle.

Tegenover het gesloten systeem of de gesloten stad stelt Sennett de open stad. Waarna hij verwijst naar de Amerikaanse publiciste Jane Jacobs. Net als vele anderen heeft hij haar gedachtegoed weer ontdekt en is hij haar boeken aan het herlezen. "In jacobs’ view, big capitalism and powerful developers tend to favour homogeneity, determinate, predictable and balanced in form. The role of the radical planner, therefore, is to champion dissonance, as she declares: "If density and diversity give life, the life they breed is disorderly." Waarna Sennett concludeert: "The open city feels like Naples, the closed city feels like Frankfurt."