Schandalig

Gelezen in de Volkskrant van 23 december 2009:

Komt het door het zien van Michael Moore’s ‘Capitalism. A Love Story’? Vrolijk word ik er niet van, zo aan het begin van het nieuwe jaar. Zo las ik in de Volkskrant een overzicht van 10 jaar AEX. Die is in het afgelopen decennium in waarde gehalveerd. De Amsterdamse beurs is daarmee de slechtst presterende aandelenbeurs van Europa! Zelfs in de beruchtste jaren dertig van de twintigste eeuw deden aandelen het beter. Het zegt iets over de gezondheid van de Nederlandse economie. Want wat blijkt? Een van de verklaringen voor het slechte presteren van de AEX zijn de vele schandalen die Nederland heeft gehad met zijn eigen bedrijven. Ik was het bijna vergeten: Ahold, Fortis, ABN Amro, Shell, World Online, de bouwbedrijven, de vastgoedondernemingen en nog veel meer, ze werden de afgelopen tien jaar met schandalen omgeven. Met andere woorden, het Nederlandse bedrijfsleven deugt niet. En de AEX is een verliezer. Een andere reden is het ontbreken van internetbedrijven in de AEX. "De innovatie in Nederland op dat gebied loopt achter," concludeert de Volkskrant droogjes. Ineens pak ik dat interview met Frank de Grave erbij, verschenen in de Volkskrantbijlage tijdens de kerstdagen. Een Hollands neoliberaal geluid. Veelzeggend. Echt iets om goed te spellen.

Wat schreef Jane Jacobs ook alweer in ‘Systems of survival’? Het is niet alleen het bedrijfsleven, maar ook het openbaar bestuur dat op dat bedrijfsleven inwerkt, dat de gezondheid en de moraliteit van de economie als geheel bepaalt. De twee systemen moeten gescheiden blijven en tegelijk met een hoge moraliteit op elkaar inwerken. "This, I now think, is the guardian-commercial symbiosis that combats force, fraud, and unconscionable greed in commercial life – and simultaneously impels guardians to respect private plans, private property, and personal rights. Mutual support of morally contradictory trading and taking; it tames both activities and their derivatives. So perhaps we have a useful definition of civilization: reasonably workable guardian-commercial symbiosis." Ik wens al onze bestuurders veel wijsheid toe het komende jaar.