Gelezen in The Atlantic Cities van 30 januari 2013:
Hoogopgeleiden trekken samen in een beperkt aantal steden, de andere steden verarmen of lopen leeg. Dat gebeurt in Europa, maar vooral in de Verenigde Staten. We noemen dat: ‘Success breeds success.’ In goede Nederlands: ‘de duivel schijt op de grote hoop’. Jaap van Till en ondergetekende schreven er al over in ‘Verbonden netwerken’, een publicatie van het toenmalige Ministerie van Verkeer en Waterstaat, mei 2002. In datzelfde jaar beschreef Richard Florida het verschijnsel in ‘The Rise of the Creative Class’. Nu, tien jaar later, is het een feit. Florida opende onlangs een debat over de schaduwkanten van deze sociale uitsortering in ‘The Atlantic’. In ‘More Losers Than Winners in America’s New Economic Geography’ beschrijft hij hoe steden als Washington, Boston, San Jose, Raleigh-Durham en San Francisco steeds meer hoogopgeleiden trekken, terwijl andere Amerikaanse steden nauwelijks van deze ontwikkeling profiteren. In Nederland gebeurt hetzelfde. Hoogopgeleiden trekken samen in Amsterdam en in mindere mate in Utrecht, Groningen en Maastricht, de andere steden blijven zitten met lageropgeleiden. “At first blush, everyone seems to profit from the clustering and sorting of talent.” Salarissen stijgen van zowel de creatieven als de dienstverleners en de industrie-arbeiders. Maar de status van creatieve metropool is niet alleen begerenswaardig; ze blijkt gepaard te gaan met een venijnig sociaal probleem.
Door het succes prijzen de creatieve steden zichzelf uit de markt. Vooral het woongenot wordt er flink duurder. Door hun salarissen te verminderen met de huisvestingskosten ontstaat een reëler beeld van de welvaart van individuele huishoudens. Wat blijkt? Onder de creatieven is nog steeds sprake van een stijgende lijn. Maar onder de dienstverleners en de industrie-arbeiders daalt juist het netto besteedbare inkomen als gevolg van de snel stijgende woonlasten, ook al gaan ze er in salaris op vooruit. Lager opgeleiden profiteren daardoor niet tot nauwelijks van het succes van het creatieve milieu waarin ze verkeren. Er ontstaat een kloof. De voordelen van het wonen en werken in succesvolle steden als Washington en San Francisco komt eigenlijk alleen ten goede aan de hoogopgeleiden, niet aan de gewone man. Wat te doen?Eigenlijk is het heel simpel. De lonen van de laagstbetaalden in de dienstensector zouden verder moeten stijgen door betere scholing. En voor succesvolle steden zit er niets anders op dan meer goedkope woningen te bouwen, ook al hongert de creatieve klasse er vooral naar dure appartementen. Dat geldt dus ook voor Amsterdam. Ten slotte moeten we niet vergeten dat ook de allerarmsten profiteren van de voorzieningen in de grote stad.
Geef een reactie