Gelezen in NRC Handelsblad van 8 mei 1917:
Op maandagavond 5 maart 2018 spreekt marxistisch antropoloog Don Kalb (1959) de vierde Amsterdamlezing van 2018. Op 8 mei vorig jaar las ik in NRC Handelsblad een interview met hem waarin hij de integratie van Oost-Europa in de Europese Unie mislukt noemde. Kalb: “Als je gebieden met een verouderde industrie integreert in de Europese markt, dan leven ze niet op, maar storten ze in eerste instantie in. Iedere sociale wetenschapper weet dat. En dat is ook gebeurd. De toetreding in 2004 kwam te laat en was niet genereus genoeg.” Dit is volgens hem de oorzaak van de opkomst van neo-nationalisme in de perifere regio’s in het oosten. En dat ziet er niet goed uit. Lonen zijn er laag, vakbonden worden aan banden gelegd, er wordt gestreden om het aantrekken van westers kapitaal, belastingtarieven zijn daardoor laag, er is een sterke her-industrialisatie gaande, maar daarvoor moet op grote schaal geld worden geleend. Het resultaat is dat de bevolking zich afzet tegen de Europese Unie èn tegen de ‘uitvreters’ in eigen land, de niet-werkenden. Don Kalb is Brabander, maar woont in Antwerpen. In het verleden bezette hij een leerstoel aan de Central European University in Boedapest. Sinds kort is hij hoogleraar aan de Universiteit van Bergen, Noorwegen. In Noorwegen doet hij onderzoek naar nieuwe klasse-ongelijkheid in China, op het zuidelijk halfrond en in Europa.
Volgens Kalb is er wat ongelijkheid betreft een sterke onderlinge relatie tussen die continenten. Macht, arbeid, geschiedenis en klasse hebben zijn bijzondere interesse. Zelf groeide hij op in Eindhoven in de tijd dat Philips daar dominant was. De stad in het zuiden groeide in die tijd razendsnel, met een tegenstrijdige mix van high-tech, zelfvoorzienende boeren, gelovige arbeiders, armoede en een informele economie. Hij schreef er zijn proefschrift over. In ‘Expanding class’ liet hij zien hoe het Philipsconcern groot werd dankzij familisme, het waren vaders die hun dochters meenamen naar de fabriek. Jonge, ongeschoolde vrouwen werden op deze wijze geëxploiteerd. Tot 1920 was circa 70 procent van de arbeidskrachten van Philips vrouw. Tegenover een Noorse krant verklaarde hij op 25 november 2016: “We have reached a very important moment in capitalist history. The beast is not working, investment is zero, capital is worth nothing, and labour is worth ever less. That has not happened before.” De mondiale Gini-coëfficient (die ongelijkheid meet) heeft een niveau bereikt van 0,7. Dat is ongekend hoog. Dat kan zo niet doorgaan. Kalb: “My project is going to contribute to the ways we allow and enable ourselves to think about capitalism, how to help civilise it, possibly to end it and transform it into something else.” Op 5 maart 2018 spreekt hij uitgebreid, in CREA, aanvang 20.00 uur. De lezing is gratis. Meld u aan: http://www.uva.nl/nieuws-agenda/nieuws/amsterdamlezingen/amsterdamlezingen-uva.html
Geef een reactie