Zombies

Gelezen in ‘Twenty minutes in Manhattan’ (2009) van Michael Sorkin:

Washington Square is een drukbezocht park. Dat is niet zo gek, want Lower Manhattan is niet gezegend met veel groen, per inwoner zelfs minder dan de helft van Queens, de Bronx en Booklyn en een achtste van Staten Island. Gek wordt Sorkin dan ook van het feit dat het park regelmatig wordt afgesloten vanwege filmopnamen. En gefilmd wordt er! Vergunningen worden moeiteloos verstrekt omdat de filmindustrie goed zou zijn voor de economie van de stad. Tijdens de opnamen van ‘I am Legend’ was het park zelfs het toneel van aanvallen van zombies op het huis van hoofdpersoon Smith dat grensde aan het park. De opnamen namen weken in beslag. Zeker, het was een attractie. "People came from all over town to photograph zombie bodies hanging from trees and the phalanx of burnt-out cars surrounding the park." Maar in een stad die amper 9/11 en AIDS-aanvallen achter de rug heeft, was het een smakeloze vertoning, vond Sorkin. Het ergste was dat het park wekenlang afgesloten was.

Hetgeen Sorkin brengt op het onderwerp van de publieke ruimte: hoe publiek is publiek? En wie gaat daarover? Het voorbeeld van de discussie over een kunstwerk van Richard Serra elders in Lower Manhattan, genaamd ‘Tilted Arc’, midden jaren ’80, doet hem concluderen dat discussies over de openbare ruimte in New York zelden gaan over het gebruik van die ruimte, laat staan over de kwaliteit van de stedenbouw, maar zich meestal beperken tot het enge domein van persoonlijke smaakvoorkeuren. Dat de Serra uiteindelijk verwijderd werd kan Sorkin wel begrijpen – "public space must be judged by the way in which it advances the idea of public use by a public that is increasingly multiple" -, maar het afsluiten van Washington Square pertinent niet.

In deze context plaatst hij de verhitte discussies over de herinrichting van het park. Dat er iets moet gebeuren begrijpt hij wel. Maar wat er de afgelopen jaren feitelijk is gebeurd bevalt hem absoluut niet. Hij plaatst de geneurtenissen in een historische context. Dan wordt duidelijk dat Wahington Square permanent is heringericht en dat er voortdurend heftige discussies over dit kleine stukje groen in de Village zijn gevoerd, bijvoorbeeld over het doortrekken van een weg dwars door het park, over het plaatsen van hekwerk rond het park, over het weghalen van de fontein. En op dit moment? "For some years now, the park has been surrounded by police video cameras and the well-established panoptic regime is certain to remain, empowered by its demonstrable success in curbing drug traffic as well as by the general post 9/11 willingness of citizens to be everywhere surveilled."

Het brengt hem tot de overpeinzing dat uitzonderingen op de regel, zoals Washington Square, de stad pas maken tot wat hij is. In hoeverre laat de stedelijke overheid uitzonderingen op haar strenge regels toe? In dat licht plaatst hij het huidige laissez-faire beleid van Michael Bloomberg cs. dat ogenschijnlijk variatie toelaat, maar het tegendeel doet. Ze brengt volgens Sorkin slechts uniformiteit van de meest banale soort: nòg meer wolkenkrabbers.