Intolerance in decline

Gelezen in ‘Day of Empire’ (2007) van Amy Chua:

Misschien omdat mijn jongste broer met vrouw en kinderen deze zomer is verhuisd naar Boston, Amerika, en mijn andere broer met zijn gezin is gaan wonen in Guangzhou, China, lees ik Amy Chua’s ‘Day of Empire’. De ene broer gokt op Amerika, de ander op China en ik geloof nog steeds in Europa. Wie van ons drieën gaat er winnen? Amy Chua, zelf een immigrante, zoekt het antwoord op dezelfde vraag: “how Hyperpowers Rise to Global Dominance – and Why They Fall.” Om kort te gaan, in Europa gelooft ze niet, in China ook (nog) niet, in Amerika wel, want dat is al een ‘hyperpower’. Maar het is niet vanzelfsprekend dat de Verenigde Staten dat ook zullen blijven. De geschiedenis laat immers zien dat imperiale wereldrijken vroeg of laat aan hun einde komen. Dat kan Amerika ook overkomen. De historische les volgens haar is deze: “tolerance on the rise to power and intolerance in decline.”

Verwelkomt Amerika nog wel zijn immigranten? En hoe kan Amerika zijn goede naam behouden in de wereld die het met zijn macht domineert? Die vragen stelde Chua met klem in het jaar dat de regering Bush ten einde liep. “Ironically, it may be that America can remain a hyperpower only if it stops trying to be one,” laat ze daar raadselachtig op volgen. Veroveren met militaire macht zal volgens haar namelijk niet werken. “Instead, the United States would be better off following the formula that served it so well for more than two hundred years. Daarmee doelt ze op het bouwen van open, tolerante, multiculturele steden. Haar grote voorbeeld is Rome, of beter, het Romeinse Rijk. Dat was georganiseerd rond de stad, de polis. Overal waar de Romeinen kwamen, gingen deze over tot stadsstichtingen, tot het bouwen van nieuwe steden. “The empire’s great cities, such as Rome or Alexandria, were as polyglot and pluralistic as New York or London today.” De Verenigde Staten zouden ook weer multiculturele steden moeten bouwen door hun grenzen open te stellen voor getalenteerde mensen uit de hele wereld. Doet ze dat niet en sluit ze mensen buiten, dan zal ze diep vallen, net zoals Rome destijds is gevallen. “It was precisely when the empire sought to maintain the ‘purity’ of Roman blood, culture and religion that Rome spiraled downward into disintegration and oblivion.” Nederland, hoewel allerminst een ‘hyperpower’, zou er wat van kunnen leren.