Het mirakel van Antwerpen

Gelezen in de Volkskrant van 12 mei 2015:

Gerelateerde afbeelding

Bron: Ademloos

In Antwerpen, een stad van bijna 500.000 inwoners, gebeurt een wonder. Vrijwel de gehele ring van autosnelwegen door de Vlaamse havenstad wordt de komende jaren overkapt. Maar dat niet alleen, ook het feit dat deze overkapping werd afgedwongen door breed burgerverzet en dat dit burgeractivisme een democratische beweging in het leven heeft geroepen die zijn weerga niet kent en die ook lijkt te beklijven, is niet minder dan miraculeus. Op 25 juni 2018 maakte een commissie een selectie van 18 overkappings- en leefbaarheidsvoorstellen die alle van onderop waren ingediend, goed voor 1,25 miljard euro. Ringland is een lokale beweging die zich organiseerde via Facebook en die in mei 2014 1500 burgers naar een bijeenkomst wist te lokken waar alternatieve plannen voor de ringzone werden besproken. Later dat jaar organiseerde ze zelfs een festival op het dak van de Craeybeckxtunnel dat liefst 15.000 bezoekers trok. Via een crowdfundingcampagne werd vervolgens 100.000 euro opgehaald voor alternatieve studies. De acties waren een reactie op een aansprekend ontwerp van bureau Stramien uit 2012. Wie nog verder teruggaat in de tijd komt uit bij plannen van de Vlaamse regering voor voltooiing van de ring via het Oosterweeltracé met een opvallend, als ‘landmark’ bedoeld viaduct en nieuwe brug over de Schelde (Lange Wapper) en een verdere verbreding van de ring als geheel. Kosten: 7 miljard euro. Slechts 28 procent van de Antwerpenaren kon zich in de plannen vinden, er ontstond burgerverzet. Ringland wist het verzet om te buigen in alternatieve plannen. In maart 2017 zwichtte de Vlaamse regering voor het burgeractivisme.

Naast Ringland was er stRaten-Generaal van Manu Claeys. Al in 2005 was deze lokale actiegroep gestart met verzet tegen de plannen voor de expansie van de Antwerpse ring. Dat was zeker toen nog taai werk, want de regering had de plannenmakerij in handen gegeven van een aparte organisatie – BAM – die uit vrees voor protesten zo weinig mogelijk met burgers communiceerde. Manu Claeys leidde het verzet. Al vroeg sprak hij over de plannen als ‘de vergissing van de eeuw’. In 2015 diende hij een klacht in bij de Raad van State, waarop de regering een intendant aanstelde die tussen de partijen moest gaan bemiddelen. En dan was er Ademloos, weer een andere actiegroep die zich tegen de plannen verzette. De drie partijen sloten ‘Het Toekomstverbond’ en samen richtten zij een Werkgemeenschap op. Daarin zijn ‘werkbanken’ actief. Zo groeit bij onze zuiderburen een nieuwe vorm van governance rond de figuur van de intendant van de Vlaamse regering. Die intendant, Alexander D’Hooghe, in het dagelijks leven hoogleraar aan MIT in Boston, heeft door te spreken met alle partijen in 2017 het voornemen tot overkapping uit het vuur weten te slepen. Hierdoor geniet hij bij iedereen veel vertrouwen. Onlangs tekende hij voor acht jaar bij. Antwerpen, denken de burgeractivisten, wordt eindelijk de meest leefbare stad van Vlaanderen. Het kan verkeren. Arm Brussel. Arme ring A10 in Amsterdam.


Posted

in

,

by

Comments

4 responses to “Het mirakel van Antwerpen”

  1. Rob wouters Avatar
    Rob wouters

    Mooi om te lezen dat de successen van Ringland, en de actiegroepen in het algemeen ook in Nederland bekend worden. Een wonderlijk verhaal, waaraan ik in mijn tijd bij stramien onder Peter Vermeulen aan de basis heb mogen staan.

  2. roland Avatar
    roland

    De oprichting van de stRaten-generaal was in 1998 met het verzet tegen de Lange Wapper, niet een brug over de Schelde maar een brug tussen de Schelde en de aansluiting op de Ring dwars door het stedelijk gebied. Een referendum in 2009 met 60% tegen 40% maakte aan dit plan een einde.

    De overheid wijzigde de Lange Wapper in een tunnel – de Oosterweel verbinding – maar hield vast aan de sluiting van de Ring. Het bijbehorende onderzoek bleek zo slecht (eenzijdig) dat adviseurs van de Raad van Staten vernietiging adviseerde.
    Onder die druk besloot de Vlaamse regering tot overleg met de burgerbeweging onder leiding van een intendant. Ook om het plan voor de overkapping van de Ring, dat ook de overheid steunde, te onderzoeken. Aanvankelijk noemde Ringland de overkapping“sympatiek maar naief”. Later steunde ze het en lieten ze bureau’s dit zo’n 20 miljard kostende plan uitwerken.

    Naast die overkapping wordt ook een deel van de 2e snelwegring, in een tunnel om Antwerpen aangelegd, bedoeld om het haven vrachtverkeer deels uit de bestaande Ring te houden. De Oosterweel wordt op afgeslankte wijze alsnog aangelegd. Het lukte de burgerbeweging niet om die snelweg meer naar de haven te verschuiven met het Haventrace.

    Meer snelwegen trekken meer auto’s, dus kwam ook de afspraak om ook in fiets en openbaar vervoer te investeren en om het huidige autoaandeel van 70% naar 50% terug te brengen. Met betere fietspaden, trams en treinen alleen gaat dat niet lukken, maar noodzakelijk aanvullend beleid blijft nog vaag.

  3. roland Avatar
    roland

    Helaas verdween mijn reactie

  4. Zef Hemel Avatar

    Hoezo? Ik heb hem niet gezien.

Geef een reactie

Your email address will not be published. Required fields are marked *